“محمد برازنده شاعر بزرگی كه در جوانی به ابديت پيوست”
او عاشق مردم و طبيعت سرزمينش بود. به اين علّت نيز شعرهايش ساده و عامهفهم بود. در اشعاري مانند گلالك، آتاوغلان، گلّجه كه بصورت ترانه در برنامههاي كودك و نوجوانان تركمني راديو گرگان پخش ميشد، شنونده را بخاطر واقعي بودن مفاهيم آن، شيفتهاش ميكرد.
محمّد برازنده قوجق، سال 1313 در روستاي داشلي 10 كيلومتري غرب گنبد كاوس، در خانوادهاي كشاورز بدنيا آمد. وي چهار سال از دوره ابتدايي را در مدرسه سپاهدانش زادگاهش، كلاسهاي پنجم و ششم ابتدايي را در دبستان اميركبير گنبدكاوس به تحصيل پرداخت و دوره متوسطه را نيز در دبيرستان سعدي اين شهر به تحصيل پرداخته، موفق به اخذ ديپلم متوسطه گرديد.
عشق و علاقه به فرهنگ و ادب تركمن ، حساسيت به مسائل و مشكلات اجتماعي ، مطالعه و تحقيق پيرامون موضوع هاي مختلف فرهنگي اجتماعي ، آشنايي با آثار كلاسيك و معاصر شاعران و نخبگان فرهنگي، ارتباط با فعالان عرصه فرهنگ و ادب، از ويژگيهاي خاص زندگي محمّد برازنده قوجق بود. وي به بيان مسائل و مشكلات اجتماعي و ويژگيهاي فرهنگ بومي با زبان شعر و قطعات ادبي عشق ميورزيد. در دوره دبيرستان كه به عنوان شاعري جوان و نوخاسته، شناخته ميشد، از هر فرصتي براي بيان احساسات و ديدگاههايش استفاده ميكرد و در جمعهاي دوستانه با بهرهگيري از واژههايي مانند تار، مار، قار، بار، يار، شعري زيبا با مفاهيم عميق انساني و اجتماعي ميسرود.
محمّد برازنده قوجق از علاقمندان برنامه هاي فرهنگي ادبي بخش تركمني راديو گرگان بود. اين برنامهها، زمينه شكوفايي ذوق و استعداد وي را فراهم ميكرد . وي با راسال قطعات ادبي و سرودههاي خود به تهيه كنندگان، برنامههاي ادبي راديو گرگان، ارتباط نزديكي با آنان ايجاد كرده بود. پخش مطالب و اشعار برازنده قوجق كه موضوعهاي اجتماعي و فرهنگي را سوژه خود قرار ميداد ، شنوندگان زيادي را به خود اختصاص داده بود. سالهاي دهه 50، بخش تركمني راديو گرگان به مناسبت فرارسيدن سال نو و بهار، برنامههاي ويژهاي با شركت شاعران و نويسندگان نامي تركمن صحرا ضبط و پخش ميكرد. شركت فعالانه محمّد برازنده قوجق در اين برنامهها و پخش آثار وي، همچنين، آشنايي و ارتباط مستمر با فعالان فرهنگ و ادب، ذوق و استعداد او را بيش از پيش شكوفا ميكرد.
محمّد برازنده قوجق علاوه بر همكاري نزديك با برنامههاي فرهنگي و ادبي، مدتي نويسندگي و اجراي برنامه جوانان و گزارشگري برنامه جوانان راديو گرگان را به عهده داشت. وي در ارائه برنامههاي ادبي راديو، از شيوهها و ابتكارات بديع و نويي بهره ميجست. «مراد غايزه و بيبي دايزه» از بخشهاي پرطرفدار برنامه خانواده راديو بود. وي كه نويسندگي و اجراي اين برنامه را به همراه يكي از گويندگان زن راديو، به عهده داشت، مسائل و موضوعهاي اجتماعي و خانوادگي را كه ريشه در برخي عادات و سنن غلط اجتماعي داشت، با زبان طنز شعري بيان ميكرد .
محمّد برازنده قوجق به لحاظ دوستي و ارتباط نزديكي كه با نويسنده و تهيه كننده وقت برنامه كودك و نوجوانان تركمني راديو گرگان داشت ، با بخش فرهنگي ادبي اين برنامه همكاري فعالي داشت. با نگارش قطعات ادبي و سرودن اشعار ويژه كودكان و نوجوانان به مسائل و موضوعهاي خاص اين سنين ميپرداخت و در غناي برنامه نقش اساسي ايفا ميكرد.
اشعار ترانههاي: باقيب گيتدي، گلألك، باغشي؛ گلنِجه و آت اوغلان ويژه برنامه كودكان و نوجوانان تهيه و پخش ميشد، يادگار ارزنده و فراموش نشدني از محمّد برازنده قوجق هستند. علاوه بر اين با سرودن اشعار با موضوعهاي فرهنگي اجتماعي، همكاري نزديكي را در توليد ترانههاي تركمن راديو گرگان آغاز كرده بود كه ترانه چاروانئنگ با صداي استاد نظرلي محجوبي، يادگاري از اين همكاري است كه با فوت نابهنگامش اين همكاري ادامه پيدا نكرد.
محمّد برازنده قوجق براي ادامه تحصيل و كسب مدارج عالي و خدمت به مردم عشق ميورزيد. نخستين سالهاي راهاندازي دانشگاه آزاد در گنبد بود كه وي با شركت در آزمون سراسري در رشته علوم تندرستي اين داشنگاه قبول و مشغول تحصيل ميشود. در سال 1357 هم زمان با اوجگيري قيام حقطلبانه مردم ايران عليه حكومت شاهنشاهي محمّد برازنده فوجق و ساير دانشجويان دانشگاه آزاد گنبد نيز با عدم حضور در كلاس درس و تعطيل اعلام كردن دانشگاه به صف مبارزات مردمي عليه حكومت شاه ميپيوندند. وي در اوجگيري قيام مردم ايران بر عليه حكومت شاه يك دم آرام و قرار نداشت در تظاهرات و راهپيماييهاي مردم منطقه حضور فعال داشت و با ارسال نامهاي به سران انقلاب در تهران همبستگي جوانان تركمن با مبارزات حقطلبانه مردم ايران را اعلام كرده بود.
محمّد برازنده قوجق براي حضور در صحنههاي انقلاب بين گنبد و زادگاهش روستاي داشلي رفت و آمد ميكرد. روزنامههاي سراسري آن دوره در اعتصاب بسر ميبردند 19 ديماه، باخبر ميشود كه برخي روزنامههاي سراسري براي انعكاس خبرهاي روند انقلاب منتشر شدهاند. براي تهيه روزنامه به همراه يكي از دوستانش عازم گنبد ميشود به هنگام بازگشت از گنبد، بخاطر لغزنده بودن جاده دچار حادثه رانندگي شده، پس از 43 ساعت بيهوشي، در يكي از بيمارستانهاي گنبد جان به جان آفرين تسليم ميكند. از مرحوم محمّد برازنده قوجق دو دختر بنامهاي جميله و سليمه به يادگار مانده است.
با خبر شديم يكي از دادمادهاي آن مرحوم بنام عبدالكريم شكري و همسرش جميله، به نيابت از طرف محمّد برازنده قوجق در سفر حج بسر ميبرند. براي اين عزيزان سلامتي و آرزوي قبولي طاعات و عباداتشان را داريم.
خبرنگار: حاجی محمد خدری
آت اوُغلان
محمد برازنده قوجق
بايراق آلئب غاچار سن،
دينگ آسمانا اوچار سن،
آرالارنگي آچار سن،
آت اوُغلانا، آت اوُغلان
آت اويانني توت اوُغلان
كأ مينر سن دوُر آتي
كأده گؤرسنگ غئر آتي
رام ادر سن بار آتي
آت اوُغلانا، آت اوُغلان
آت اويانني توت اوُغلان
اوچا اوچا اوُوج آلار سن
يوريك آتدان گويج آلار سن
باتئرلئقدان باج آلار سن
آت اوُغلانا ، آت اوُغلان
آت اويانني توت اوُغلان
تركمنلرينگ غايراتي سن
آد آبرايي شؤهراتي سن
باتئرلارئنگ زوريادي سن
آت اوُغلانا، آت اوُغلان
آت اويانني توت اوُغلان