از خاطرات و تجربیات دیگرانتورکمن صحرارویدادهاصوتیملیملی - اجتماعی

شیر توماج نئنگ سونگقی چئقئشی- فایل صوتی

سیزه شو یرلری آلمالی دییپ سیزینگ یاقینگیزدا دوران بیر دولت باردیمی، سیز بیلن قولداشیپ دوران دولتینگ آداملاری باردیمی؟ شو زاتلاری آلمالی دیرسینگیز، هیچ کیمه برملی دأل دییپ دوران زات یوقدی- دا، غایتا میدام سیزینگ ترسینگیزه دی. ترسینگیزه دیگی همه ایشده ده بللی. یانگقی یولداشیمینگ آیدیپ گچیشی یالی انتخاباتدا- دا بللی، قانون قویجاق بولسالار- دا بللی. وکیل قویجاق بولسالار- دا بللی، رئیس جمهور قویجاق بولسالار- دا بللی. شونگا گؤرآ بیزینگ بیلشمیزدن یری سیزه هیچ کیم بره نوق، اؤزینگیز آلدینگیز.

سونگقی چیقیش!

تورکمنی اؤورنیش مرکزی- تورکمن حالقی نینگ مردانا ییگیدی، شهید شیر توماجینگ نامارتلارچا ترور ادیلمگیندن بیر هفته اؤنگ اوبا شورالارینا یوزله نیپ ادن چیقیشی

(1358- نجی یئلینگ بهمن آیی نینگ 12- سی، آننا گونی.

شیر توماچ اؤزی نینگ سونگقی چیقیشیندا اوبا شورالاری برک قوراماغا چاغیریش ادیأر. اول آغزی بیرلیک بیلن ایش ادیپ بولیاندیغینی برک سارغایار. تورکمن دیلینده ادن بو چیقیشی، اونونگ شول دؤورده انه دیلینه بای، آتا ناقیللارینی یؤره گینده بسلأپ گلندیگینه شایاتلیق ادیأر. 

اکیشینگیز-أ ایندی کؤپوسینی آیریپ بارانسینگیز. تورکمنصأحرادا شورالانگ اکن توخمی نینگ همه سی مونگله سین. مونداندان- دا بئیلأک همه اتجک ایشلریمیز گویجورگه سین.

گچن اویشملنگدن بأری “ستادینگ” ایشلری نینگ گؤزه ایلر یالی زاتلارینی آیدیپ گچمگی ماصلاحات بیلدیک. البته ستاد سیزدن آیری بیر زات دأل، ستاد دییأنیم سیزینگ اؤز ادن ایشلرینگیز بیز یؤنه سیزینگ غاپدالینگیزدا یا، گؤزلأپ دوران بولوپدیریس یا- دا یولا سالمالی یرینده یولا سالان.

دونیأنینگ همه یرینده اینانیلیشی شوجره، هیچ یرده بیر آدام یا ایکی آدام یا اۆچ آدام هیچ واقت ایش باشارماز، ایشی میدام حالق باشارار، ایشی اویشملنگ، آداملانگ بیرلشمگی، آداملانگ بیری- بیری بیلن آرقالاشماغی باشایاریار. هیچ یرده بیر آدام پلان زادی ادیپدیر دیسسه لر اینانمانگ، بیر آدام بیر ایشی باشاریپدیر دیسه لر- ده اینانمانگ.

اؤز ادن ایشلرینگیزی یا- دا تورکمنصحرا بولان ایشلری باشدان آیاق گؤزدن گچیرسک، بولان ایشلرینگ هیچ حایسینی هیچ یرده بیرجه آدام ادن دألدیر. مثلا، گوررینگلنگ همه سینده- ده آیدیلیار، بیزینگ منطقه میزده همیشه یرینگ گوررینگی، دایخان بار یرده یردن باشغا گوررینگ- ده بولماز. نأحیلی بولدی یرلنگ همه سینی اؤوریپ آلدینگیز؟ آیا سیزه شو یرلری آلمالی دییپ سیزینگ یاقینگیزدا دوران بیر دولت باردیمی، سیز بیلن قولداشیپ دوران دولتینگ آداملاری باردیمی؟ شو زاتلاری آلمالی دیرسینگیز، هیچ کیمه برملی دأل دییپ دوران زات یوقدی- دا، غایتا میدام سیزینگ ترسینگیزه دی. ترسینگیزه دیگی همه ایشده ده بللی. یانگقی یولداشیمینگ آیدیپ گچیشی یالی انتخاباتدا- دا بللی، قانون قویجاق بولسالار- دا بللی. وکیل قویجاق بولسالار- دا بللی، رئیس جمهور قویجاق بولسالار- دا بللی. شونگا گؤرآ بیزینگ بیلشمیزدن یری سیزه هیچ کیم بره نوق، اؤزینگیز آلدینگیز.

کمک اتمک- أ بیر قاپدالدا دورسین دولتینگ، سیزه، همیشه سیزینگ ایشینگیزی بوزجاق بولوپ،  ایشینگیزینگ اؤنگونه داش اوقلاردی. حتی سیزینگ بریأن گویجونگیزینگ آشاغیندا جیدامانی، “ماده واحده” دییپ گچیرن قانونی نینگ اؤنگونده- ده، بیزینگ اؤز منطقه میزده بولیان دولتینگ آداملاری شونی بوزجاق بولوپ، غاراض اربابلانگ، یا غانحورلانگ- دویپدن آیتجاق بولساق، شولانگ نفع ینه بیر زات اتجک بولوپ، آخرقی اللرینه ایلیپ غالان یانگقی هر اربابه 50 هکتار سوولی یر برملی 100 هکتار سووسیز یر برملی دییپ، نأمه اتجگینی بیلمأنی، آخریندا- دا شونی دؤرتدی. ایراندا قیام دان سونگ اصلا ایرانینگ ایچینده “مجتمع کشاورزی” دییپ بیر زات دؤرتدیلر. مجتمع کشاورزی دییلیأنی، اگر سیز اؤنگونده دورمادیق بولسانگیز همه یرلری، قراری شودی کی اؤز الینه آلسین، سیز یالی، عمری نینگ همه سینی زحمت چکیپ ایشلأنلر، یئنه شولارینگ کارگری بولوپ، شولاردان چؤرک دیلأپ، شئیدیپ اونگمالی دییأردیلر برنامه لاری. یا اربابلانگ دؤکن برنامه سی نینگ حایسی بیرینی آیدیپ گچجک. مونگ- دا اینگ اولاقانی یانگقی کوممتده تورزان اورشونی آیتساق، شولانگ همه سینده شولانگ اللری نینگ باردیغینی،  شولانگ دستور بره نینی، حارجینی اؤزلری نینگ تؤلأندیکلرینی یا شو تایدا بولیان ایشلره، حتی بیر توپار بیز خلقی دییپ یؤرن سازمانلارا- دا، بیلیپ یا بیلمأنی سیزینگ ادیپ یؤرن ایشلرینگیزی، امپریالیستلرینگ الی بار، سیز شوندان ساپاق آلیانگیز- دییپ، شئیله گپلری- ده سیزه چیقاردیلار. یؤنه بولانگ همه سی، آغزی بیرلیک بیلن دیل بیرلیک بیلن هیچ زات اؤنگونده دوروپ بیلمز.

سیزه آیتماق گرک دأل، یا سیزه باشغا بیریسی آیتماق گرک دأل، یا کتابدان اوقاماق گرک دأل، آغزی بیرلیک بیلن ایش ادیپ بولیانینی یا- دا یکه لیک بیلن. آغزی بیرلیک بیلن ادیلن ایشلنگ نتیجه سینی گؤرجک بولسا، ایرانینگ ایچینده ادیپ بولیانینی، بولمایانینی گؤرجک بولسا، سیزینگ شو واقته چنلی بیترن ایشینگیز اولاقان بیر دولتینگ ایشیدی. همه زادی بیلن دایانیپ، گلیپ، آراسیندا یوز بؤلک بولوپ دورمایان دولت شو ایشی اتجک بولسا باشاراردی. دولت-أ دورسون، حتی اؤنگونگیزه داش آتان واقتی- دا سیز شو ایشی باشاردینگیز. مونی دینگه اؤزینگیزینگ گویجوندن، بیری- بیرینگیزینگ آرقاسیندا دوریاندینگیزدان گؤرینگ. “پلانی پلان ایش ادیأر” دیین اربابلار، اولار دوشونمه سیزلیگیندن آیدیاندیرلار. هیچ پلانی بیر یوردونگ ایچینده بیر اؤزی یا- دا ایکی بولوپ بیر زادی ادیپ بیلمز. اولارینگ دویپدن بیلیشلری شئیله؛ بیر زادی بیر آدام ادیأنمیقا دییأر. بیز گچن غانحورلار دییأن بولساق، اونونگ بیر اؤزی دأل- ده اونونگ ایلدن- چالانی، ارتشی باردی، ژانداری باردی، پاسبانی باردی، سازمان امنیتی باردی، شولانگ آرقاسی بیلن ادیأردی. بیرجه آدام هیچ زات ادیپ بیلیأن دألدیر. اونونگ هم آرقاسیندا امپریالیسم آمریکا، بئیله کی سرمایه دار دولتلرینگ کمگی بیلن ادیأردی او- دا. آیتجاق بولیان زادیم، سیزینگ همه دایانجینگیز، غووانجینگیز اؤزینگیز بولمالی. اول- دا بیرلشیپ بولار. جنگلدأکی یوغین آغاجینگ بیلینی دؤگجک بولسانگ بؤلک- بؤلک اتملی، آخری غاراداش یالی بولاندا نیره سیندن دؤوین دیسنگ دؤویپ بولار. تورکمنصحرانی دؤوجک بولسانگ، تورکمنصحرانگ آغزینی  آلارتمالی. تورکمنصحرأنگ ایچینده سن پلانی، سن پۆسگأنی دییملی، سن فلان یردن گلن، سن فلان طایپا دییملی، شئیدیپ بؤلملی. بیزینگ تورکمن حالقیمیزینگ ادن ایشینه هیچ کیم دأل دییپ بیلمر. یؤنه هرنأچه تلکه دییسنگ ایچندن قاویسی تاپیلار، یا- دا هرجره قاوی دییسنگ ایچیندن تلکه سی- ده تاپیلار. منتهی بیزینگ وظیفأمیز تلکه لری آیرجاق بولمالی، بارها بیلیمیزی برک قوشاماق بولمالی. البته بو منگ آیدیپ دوران زاتلاریم واغیظ- دا دأل، نصیحت- دا دأل. اگر شئیله بولماسا هیچ بولماجاغینی اؤزینگیز گؤرنسینگیز. شاغال دفه ده اربابلانگ کله سینه اورلاندیغینی اؤزینگیز گؤردینگیز. سیزینگ شورانگیزدان باشغا، شو اوتوران آداملاردان باشغا هیچ کیم اورانوق شولاری. اربابلانگ بیریسی گلیپ اؤنگونی توتمادی، دولتینگ بیریسی گلیپ اؤنگونی توتمادی، غایتام اولانگ طاراپینی توتدی. آزالی، دیکسی، کمباینی، آیا دولت شولاری آل دیدیمی، اونی اؤزینگیز آلدینگیز. میدام سیزینگ ترسینگیزه دی، اؤنگومیزه گچجکدی. یئنه سیزینگ آغزی نگیزینگ بیرلیگی ایش بیتیردی. مونی ادن اؤزینگیز، بیز سیزه آیدیپ اوتورمالی دأل، بیز غاپدالیندان اشیدن آدام. کأبیر یرده غاوشاق دورولدی. توخوم مسئله سینده کمچیلیک بولدی، یؤنه بیزینگ ایشه ایمانیمیز بار، شئیله گویچ بیلن دونیأنی آغدارسا بولار.

دایخانلارینگ آغزینی بیریگدیرمک اوچین دسلاپ اوبالاردا شوروا قورلوپ باشلاندی، اتحادیه قورولدی، اتحادیه دن سونگرا اتحادیه سرتاسری ینگ نماینده لری گلیأر، یاغنی اتحادیه سرتاسری نینگ نماینده لری گلیپ اوتوراندا، تمام تورکمنصحرانگ ایچیندن نماینده گلیپ اوتوران یالی.

یئنه بیر بیلملی زادیمیز، دسلاپقی أدیمی أدن آدام اینیدکی أدیمی نأدیپ آرتمالیدیغینی بیلمک، بیلمسه، اؤنگه گیدیپ بیلمز. شونینگ اوچین اشیتملیدیر، بیلملیدیر، یولا سالجاق آداملاری دینگلملیدیر، شورالار، اتحادیه لر بیلن بیرلشیپ، بولیان زاتلاردان حابارلی بولوپ، دایخانلارا یتیرملی، توخوم نأحیلی، تراکتور نأجره، دولت نأمه دییأر، نأدیپ اؤنگونده دورمالی، شورا شولاردان خبرلی بولمالی. دینگه یر آلماق بیلن ایش تمام بولانوق، اونی اؤز الینگده ساقلاجاق بولمالی. یر آلماق دییأنی، بو بیر ایکی اوچ گونلیک ایش دأل، آنگساتلیق بیلن الینگیزده دورماز. اونی قایم ساقلاجاق بولساق شو بوغونلاری برک ساقلامالی. چاتریقلارینگ آراسی اۆزوملی دأل. بیر آدام اتملی ایشینی اتمسه، حالقا خیانت ادیأر. هر بیر زادینگ نتیجه سی ادن گونینگ چیقیان دألدیر، نتیجه سی گیچدن گلیأندیر. بیزینگ وظیفأمیز غیشاران یرینی آیتماق، سیزی ایشدن ساویتماق دأل. سیز دییأنیمز بیز- ده بار، بیز سیزدن اولوقان دأل، سیزچأ یوق کأن ایشده. اؤوره نن زادلاریمیزینگ کأنیسینی سیزدن اؤورنیأریس. بیر اوقیماق بیلن ایش بیتمه یأر هیچ واقتـدا، سیزینگ اؤزینگیز توپلانان تجریبأنگیز هیچ بیر آدامی نینگ ایشی دألدیر. ایشده بیشمک اوچین سیز یالی آجینی سویجینی دادماق گرک. بیز هر ایشه اؤزمیز دأل، سیزینگ ایه بولمانگیزی ایسله یأریس. تورکمنصحرانی اؤز حاقینه یتیشدیرمک بیر یا ایکی آدامینگ بیر شورانینگ ایشی دأل،  بیزینگ هممأمیزینگ وظیفه سی. هلی دن ارکگه، اوغلاندان اوشاغا هممأمیزینگ وظیفه سی شو. سبأبی تورکمنصحرانینگ بیر یرینه زلل گلیپ باشلاسا هممأمیزه گلر. کپ بیلن ایش بیته نوق، “قوری کپدن پالاو بولماز” دییلیپدیر، شونگا گؤرأ شورالار، اتحادیه سرتاسری اوبالارینگ آغیزلارینی بیربگدیرملی.»

شیر توماچ، چیقیشی نینگ سونگوندا تؤورک- داشی قوراماغا آوچیلاری و بالیقچیلاری چاغیریار.

تاییارلاپ، خؤدورلأن:

تورکمنی اؤورنیش مرکزی

اسفند 1399/مارت 2021

برچسب ها

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن