از کتابخانه ما: شجره تراکمه. تحقیق کونونوف. چاپ لنینگراد
لینک دانلود
نسخه های دست نویس شجره التراکمه
نسخه های فراوانی از کتاب شجره التراکمه در دنیا پراکنده شده، که شاید تعداد این نسخه ها امروزه از حدود ۱۰۰ تا گذشته باشد. در میان این نسخ خطی، دو نسخه از اعتبار خاص برخوردار است که یکی در تاشکند و دیگر در لنینگراد نگهداری میشود. بیتردید نسخه های معتبر دیگری نیز در گوشه و کنار جهان موجود است که انتظار میرود در سالهای آتی به دنیای علم و ادب معرفی شوند. اما فعلاً اکثر تحقیقات، تدقیقات و ترجمه ها بر اساس این دو نسخه صورت میگیرد. متن اصلی نسخه لنینگراد بارها در مکانهای مختلف چاپ شده است که مهترین آن مربوط به چاپ سال ۱۹۳۷ از طرف «تورک دیل قورومو» در ترکیه بوده است. این نسخه در سال ۱۲۳۷ه ـ(۱۸۲۲م) استنساخ شده که در ابتدای آن اوغوزنامه ای منظوم نیز آمده است. به علاوه اضافاتی نیز بر یک شجرهالتراکمه دیگر نیز در آنجا ذکر شده است. نسخه های دیگر و تازه ای از این اثر موجود است که توسط خطاطان، نسخه برداران و نویسندگان ترکمن استنتاج یافته و بین این نسخه ها اختلافات فاحشی نیز وجود دارد. نسخه تاشکند از قدیمیترین نسخه های دست نویس شجرهالتراکمه به شمار میآید و شاید بتوان یک نسخه را اصیلترین و نزدیکترین متن به نوشته اصلی ابوالغازی قلمداد کرد. اما تاریخ استنساخ آن معلوم نیست ولی محققان و صاحب نظران و ادیبان بر این اعتقادند که این نسخه در زمان حیات نویسنده و یا نزدیک به دوران حیات وی نوشته شده است.
این نسخه در کشورها و مناطق مختلف دنیا متن اصلی منظور شده و تحقیقات ارزندهای براساس آن صورت گرفته است. اکثر ترجمه هایی که از شجره التراکمه به زبانهای مختلف جهان صررت گرفته است بر اساس همین نسخه بوده است. نخستین بار، پروفسور کونونوف، تورکولوگ بزرگ روس در سال ۱۹۵۸ با بررسی عمیقی از این کتاب و کشف زوایای مختلف آن، این نسخه های دست نویس را عیناً چاپ و منتشر ساخته و در عین حال نخستین ترجمه آن به زبان روسی را اضافه کرده است.
لازم به یادآوری است که محققان بزرگ شجره التراکمه از جمله پروفسور محرم ارکین، پروفسور فاروق سومر که عمری را در بررسی کتاب شجره التراکمه گذرانده اند معتقدند که قبل از این تاریخ، ترجمه هایی از کتاب شجره التراکمه به زبان روسی انجام گرفته و چاپ و منتشر شده است اما مترجمان این نسخه را در دسترس نداشته اند و به همین خاطر کتاب آنان با اثر کونونوف اختلاف ماهوی دارد. کونونوف در مقدمه اثر خود از استفاده خود از نسخه لینگراد و مقایسه آن با سه نسخه دیگر- یعنی یک نسخه در تاشکند و دو نسخه دیگر در عشق آباد- تدوین ساخته است.
کونونف هم متن اصلی این اثر را منتشر ساخته و در کنار آن ضمن ترجمه کامل آن، به بررسی کامل و گسترده و عمیقی از این اثر پرداخته است
