اخبار ویژهتورکمن صحراحقوق بشررویدادهازنانملی

روزجهانی زن گرامی باد!

نخستین بار «روز زن» توسط حزب سوسیالیست آمریکا در شهر نیویورک در روز ۲۸ فوریه ۱۹۰۹ سازماندهی شد.

در جمهوری تورکمنستان از سال 1924 روز جهانی زن با شکوه برگزار می شود!

در رژیم پهلوی برگزاری جشن گرامیداشت روز جهانی زن ممنوع بود!

نقش و اهمیت زن در جامعه تورکمن

زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و بدون آزادی آنان جامعه هرگز روی آزادی را بخـــود نخواهـــد دیـــد که واقعیتی انکار ناپذیر است. تا وقتی که قشر زن روشنفکر در جامعه شکل نگیرد و از دامان آنان فرزندانی آزادمنش پرورانده نشود جامعه در قعر جهل و نکبت دست و پا خواهد زد تا وقتی که زن خود مفهوم آزاد زیستن را درک نکند هرگز نمی توان با بیاننامه‌ها و صدور پیامهای انقلابی آزادی را به آنان هدیه داد چرا که حق گرفتنی است نه دادنی.

در رژیم پهلوی برگزاری گرامیداشت روز جهانی زن ممنوع بود. در ایران جمهوری اسلامی زنان از ابتدائی ترین حقوق خویش محروند، با آنان هنوز هم مثل دو سه قرن گذشته رفتـار مـی شود، هنوز هم آنان با عناوینی تحقیر آمیز همچون “ضعيفه”… مورد خطاب واقع میشوند سنگسار مـی شــونـد، مـورد تجاوز جنسی واقـع مـی شـوند، بدون رضایتشان هـوو بـر سرشان آورده میشود حق طلاق از آنها سلب شده، در محاکم اسلامی حرفشان خریداری ندارد و حتی در نوع پوشش آزاد نیستند شرایط و زندگی رقت آور و خفت باری کـه امــروز بـر زن ستمدیده ایرانی تحمیل شده است غیر اخلاقی و مغایر با شان انسانیت است. این زندگی فرو انسانی، از حجاب اجباری و به حاشیه رانده شدن از صحنه حيات اجتماعی نیم انسان و مهجور شمرده شدن در ساحه حقوق و جزا و قانون و قضا و اقتصاد و مدیریت، صیغه ضد اسلامی، منع اجرای هنرهای ملی آواز و رقص و ورزش آزادانه و مختلط زنان و مردان، جداسازی زنان و دختران از پسران و مردان در مدارس و اجتماع منع پوشش ملی و فولكلوريك و … غير قابل قبول و غير قابل تحمل است. خوشبختانه در ایران هستند گروههایی که برای آزادی زنان فعالیت می کنند و کمیین های وسیع راه اندازند، باشد روزی که زن بمعنای کامل کلمه حقوقی کاملا برابر با مردان داشته باشند.

و اما زنان تورکمن ایرانی در مقایسه با زنان فارس زبان از ستمی مضاعف رنج میبرند حقوق آنان نه تنها در موارد ذکر شده بالا لگدمال می شود بلکه زنان تورکمن از نوشتن و خواندن به زبان ملی شان نیز محرومند، آنان نمی تواننــد اسامی دلخواه خودشان را که ملهم از فرهنگ ملی شان است را به نوزادانشان بدهند و نوزادانشان را با فرهنگ ملی شان بپرورانند. زن تورکمن از کوچکترین حقوق ابتدایی نظیر پوشش ملی در مراکز دولتی محروم است. زنان تورکمن بلحاظ اقتصادی به مردان وابسته اند و این امر سبب پیوستگی شدید و اطاعت کامل آنان از مردان را سبب می شود. زن تورکمن در سنن و آدابی دست و پا می زنند که هیچ سنخیتی با فرهنگ اصیل و ملی تورکمنی ندارد، دستورات مذهبی شدید مانع از بروز استعدادهای آنان میشود در صورتی که در طول تاریخ زن تورکمن همواره آزاد زیسته حتی شریک زندگیشان را خودشان انتخاب میکردند نوعی مادر سالاری حاکم بود جوان تورکمن فرد ناشناس را “دایی” و “دایزه” (خاله) خطاب مــی کند، یعنی وی را با نسب مادری خویش پیوند میدهد برای توضیح بیشتر در این باره که بی مناسب با روز جهانی زن نیز نیست لحظاتی را در لابلای تاریخ سیری میکنیم تا ببینیم که زن تورکمن در طول تاریخ چه نقشی در جامعه داشته و چه رشادتهایی از خود نشان داده است.

راست: اؤته‌گن انه (توپراق تانگریچاسئ)— انه تانگریچاسئ (نوسایدان تاپئلان هیکل)–نشان از جایگاه والای زن در تاریخ و فرهنگ تورکمن

در اسطوره‌های حماسی “قورقوت آتا” و “گوروغلی/کروغلی” به والا بودن مقام زن اشارات متعددی میشود. در داستان “به‌یرک قهرمان، نامزد وی بانو چیچک پس از کشتی گرفتن تیر انداختن و مسابقه اسب حاضر به زناشویی با وی می شود. در داستان “سالير غازان” همسر وی سلجان خاتون برای حفظ ناموس اش بهنگام اسارت برای اینکه شناخته نشود حاضر می شود که فرزندش قربانی شود… در تمامی داستانهاهای دوازده گانه قورقوت آتا زن همواره مشاور همسر خویش است که عین این پدیده را ما در “آغایونس پری” گوروغلی نیز شاهدیم در اوغوزنامه از شش زن نام برده می شود که به مقام “بگی” رسیدند و سرنوشت ایل بدست آنان سپرده شده است

اسامی زنانی که بر اوغوز پادشاهی کردند:

«… یدی قیز بارچا اوُغوز ایلینی اؤز آغزلارئنا باقدئرئپ، کؤپ یئللار بگلیک ادیپدیرلر. اولارئنگ آدلاری بو دئر:

1- آلتئن گؤزلئ. سوندون باینگ قیزی (سالیر قازان آلپ نینگ حاتئنی)، بوُیی اوزئن اردی؛

2- قارمئش باینگ قیزئ، مامئش بگینگ حاتئنئ. بارجئن سالیر اردی.

3- قایی باینگ قیزی (چاولدور آلپ نئنگ حاتئنئ)

4- قواندای بای نئنگ قیزئ، (بیاکن آلپ نئنگ حاتئنئ)، گؤرکلی اردی.

5- یوماق باینگ قیزئ، (غارقئن قوناق آلپ نئنگ حاتئنئ)، گؤرکلی اردی.

6-….. آلپ آرسلانئنگ قیزی، (کِستان قارا آلپ نئنگ حاتئنئ).

7- قونیق باینگ قیزئ، (دودال بای نئنگ اوُغلئ قیماچ نئنگ حاتئنئ)

                         (منبع- شجره تراکمه. آ.ن.کونونوف. مسکوا. 1959 عئلئملار آکادمیاسئ نئنگ نشری)

آخرین نسل از زنان رهبر تورکمن، گولجمال خان، خان ماری (مرو) بود که در سال ۱۸۸۰ پس از فوت همسر قهرمانش نوربردی خان بجای وی نشست.

بدستور شاهزاده تومار سر بریده کوروش متجاوز در مشک خون گذاشته میشود.

بنابه شواهد تاریخی از جمله گفته‌های هرودت در حدود سیصد سال پیش از میلاد مسیح در کناره شرقی دریای خزر “داهه ها زندگی میکردند داهه‌ها اجداد طایفه تورکمنی “دازهای” کنونی محسوب میشوند که در شرق آق قالا زندگی میکنند. پس از مرگ رهبر داهه ها (ماساگتها) همسر وی تومار (توماریس به نوشته هرودت) رهبری را بدست میگیرد. وی با رشادت تمام لشکر متجاوز کوروش هخامنشی را دفع و سر این پادشاه را از تن جدا میکند.

سیاح معروف مراکشی ابن بطوطه در سفرش به نزد تورکان در قرن پانزدهم درباره موقعیت زنان تورک می نویسد:

مقام زن پیش تورکها خیلی والا و محترم است چنانکه بالای فرامین شاهی می‌نویسند: «به فرمان سلطان و خاتون…».امیر (ترکان) در پیش خاتون برخاست و سلام کرد و او را در کنار خود نشاند. کنیزکان، خاتون را در میان گرفتند و آنگاه (شراب) قمیز آوردند. خاتون قدحی ریخت و در برابر امیر نشسته قدح را به دست او داد امیر نیز قدحی به خاتون داد و با هم به طعام نشستند. روی زن هم باز است. زنان ترک چادر به سر نمی‌کنند. (صص 284 و ۳۷۰)

در سیستم حقوقی جوامع و دول تورکی پیش از اسلام زنان از موقعیت والا و حقوق سیاسی برخوردار بودند. چنانکه در کتابه های گوگ تورك گفته میشود خداوندِ تورکان برای آنکه ملت تورک از بین نرود پدرم ایلدریش خاقان و مادرم ایل بیلگه خاتون را فرستاد. در میان تورکان و جوامع آنها رسم پوشانیدن روی و موی سر و بدن نبود. پس از آنکه تورکان اسلام آوردند در حقوق و موقعیت اجتماعی و سیاسی زنان هیچ تغییر و افول مهمـی حــادث نـشـد. بـه تصريح نظام الملك خانهای تورکستان در تمام امور دولتی با زنان و خاتونها مشاوره کرده و نظرات و آرا زنان را بر مردان ترجیح می داده‌اند. زنانی چون آلتين جان همسر توغرول بیگ سلجوقی،گوهر خواهر آلپ آرسلان سلجوقی، ترکه‌ن خاتون همسر ملکشاه سلجوقی (۱۰۷۲ م) به مقام امیری رسیدند.

دوران دولت تورکی قراختائیان دوران برجسته نفوذ و اقتدار سیاسی زنان تورک در ایران است. در میان قاراخیتایها مانند دیگر دولتهای تورکی و طبق فرهنگ سنتی تورکان به حاکمان و امرای زن متعدد که اسامیشان همـه عنـوان خـاتون و یا ترکه‌ن دارد برخورد میشود از این میان قوتلوق” خان خاتون” (۲٥) سال حکومت کرده است “حسن شاه باشا خاتون” (۱۰) ماه حکومت کرده است مخدوم شاه قوتلوق خاتون (۹) سال حکومت کرده است کوردوجين (همسر با نفوذ سویور قاتمیش)، آبیش خاتون بانوی مقتدر قراخیتای شاه عالم (دختر كوردوجین همسر ایلخان مغول) که از نامداران تاریخ سیاسی ترکهای ایران میباشند قابل ذکراند دوره سالغوری‌ها نیز مانند اکثر دیگر دولت های ترکی به داشتن حکمرانان زن مشهور است در میان سالورها زنانی مانند “بورلا خاتين” و “سالور بارچین که به امارت رسیده اند دیده میشود. )به نقل از وبلاگ ترکن تورک(

وقتی که نادرشاه با خدعه و نیرنگ سبب کشته شدن فتح علی خان قاجار شد فرزند وی محمدحسن خان به نزد دایی‌اش بگنج خان داز آمد و مورد حمایت وی قرار گرفت. نادر سفیرانی را نزد بگنج خان فرستاده خواهان استرداد وی می شود، هنگامیکه مردان در بیرون چادر در این باره مشورت میکردند زن خان بنام او غول باغت روسری خود را به طرف آنان انداخته میگوید بهتر است شما مردان چادر بر سر کنید ما زنان از مهمانمان حمایت خواهیم کرد.” (سعید نفیسی تارخ ایران ج دوم) در طول تاریخ تورکمن بودند زنانی که “بأش تلپگی بیر غینگاجا دانگيپ گیت” یعنی (پنج کلاه مردان به یک روسری زنان نمی ارزد.)

شاعر ملی تورکمن مختومقلی در قرن هیجدهم در اشعار خویش به وصف زنان پرداخته (دونيأ سؤزی منگزار دووزسیز تاغاما- سؤز ایچینده گلین قیز هم بولماسا) سخن ایام همانند غذای بی نمکی خواهد شد اگر در آن از زیبارویان سخنی بمیان نیاید/ شاعرمان در اشعارش چند همسری را بشدت نکوهش می کند: “هر کیشی‌نینگ ایکی بولسا عیالی- گیجه گوندیز ایشی قیل و قال بولار” (اگر کسی دو زن داشته باشد شب و روز اش در قیل و قال و داد و فریاد خواهد گذشت.

« من با یک زن ترکمن ملاقات کردم که خودش را فاطمه سردار می‌نامید و مثل مردان لباس پوشیده و همان گونه مسلح بود و به دلاوری های خود می بالید. این زن در رشادت و روحیه جنگ آوری و فرماندهی حمله مشهور بود و با غرور زیاد از پیروزی های خویش و کشتن چندین نظامی در جنگ سخن می گفت.»  گزارش سفر كنسول ابوت به سواحل بحر خزر- در طول اول نوامبر 1847 تا 17 فوريه 1848- [اسناد وزارت امورخارجه انگلستان: محرمانه، شماره 136]

در سال ۱۸۸۱ بهنگام هجوم وحشیانه ارتش روسیه تزاری بسر کردگی ژنرال اسکوبلف به گوک تپه، نه تنها مردان، بلکه زنان نیز در حالیکه کودکانشان را به پشت شان بسته بودند به دفاع از سرزمین آبا و اجدادی شان پرداختند. یکی از افسران شرکت کننده در جنگ درباره شجاعت زنان ترکمن چنین نوشته است:

«…در چند قدمی موضع سربازان ما از داخل گودالی بسوی ما شلیک میشد ما به آنطرف رفتیم با کمال تعجب مشاهده کردیم که زن تورکمنی یکی از دو طپانجه‌اش را به زمین گذاشته و خشاب دیگری را پر میکرد. وی بدستور ما دست از این کار کشید وی را به قرارگاه آوردیم و توسط مترجم گفتیم که نترس ما به تو زبان نخواهیم رساند. وی در حالیکه مثل ببر می غرید و آتش از چشمانش می بارید گفت: “ما چرا بترسیم شما کافران باید بترسید تا وقتی که دشت را از خونتان مالامال نسازیم شما از دست ما رهایی نخواهید یافت. ما از شهامت این زن تورکمن تعجب کردیم و مجبور به تغییر در تاکیتک جنگی خود شدیم.” (بارانسکی: روسلار آحال تکه ده)

آرتیق گۆل (تاتیانا تکینسکایا)

در نبرد مرگ و زندگی گوک تپه دخترکی شش ساله به اسارت روسها در می آید. وی به پطربورگ برده می شود و چون اسارت وی طبق تقویم روسی مصادف با روز تاتیانا بوده، اسکوبلف به وی نام تاتیانا را بر می گزیند. تاتیانا در مدارس عالی آن دوره تحصیل و به مقامهای عالی علمی می رسد وی چندین زبان خارجی را فرامیگیرد و بعنوان معلــم بــه مدارس عالی اوکرایئن فرستاده می شود. سپس وی به تورکمنستان آمده در کنار انقلابیونی چون غایغیسیز آتابایف و محمدقلی آتابایف مدیر روزنامه ماوراء بحر خزر به روشنگری زنان تورکمن پرداخته و به افشای جنایات و ظلم مأمورین پادشاه میپردازد تا اینکه تاتیانا تکینسکی را از کشور تبعید میکنند. در سن چهل سالگی تاتیانا با حالی پژمرده و مریض به تورکمنستان بر میگردد و این بار به کمیته جمع آوری کمک مالی به انقلابیون تورک برهبری آتاتورک می پیوندد و پس از افشا شدن کارشان به زندان می افتد. وی در سال ۱۹۲۴ در سن ٤٦ سالگی چشم از جهان فروبست. مردم تورکمن به پاس احترام به وی او را آرتیق گول نامیدند و خاطره اش را همیشه گرامی میدارند.

«…در طول دهه گذشته، در راستای آزادی واقعی زنان تورکمن که قبلاً تحت ستم و محرومیت بودند کاری تاریخی در جمهوری سوسیالیستی تورکمنستان (TSSR) انجام شد. زنان تورکمن نه تنها برده امپریالیسم نظامی-فئودالی روسیه بودند، نه تنها تحت ظلم و ستم بای‌ها و رباخواران خود بودند، بلکه درعین حال در خانواده خود نیز برده بودند: طبق عادت/سنت از هر گونه حقوقی محروم شده بعنوان یک مال و جنس فروخته می‌شدند. تزاریسم نه تنها کاری برای آزادی زنان تورکمن انجام نداد، بلکه برعکس، موقعیت برده‌ بودن آنها را تشدید کرد. در تمام دوران حاکمیت تزاریسم، نمی توان از زنان شاغل ترکمن در مدارس نام یک معلم دختر را نام برد و یا نمی‌توانیم یک زن تورکمن را نام ببریم که در امور تولید عمومی نقش داشته باشد.

فقط انقلاب اکتبر بود که زن تورکمن را از بردگی سه گانه آزاد کرد و او را از نظر حقوق با مردان برابر کرد. ولادیمیر ایلیچ در سال 1921 نوشت که زنان از آزادی و حقوق کاملاً قانونی برخوردار هستند. اینک وظیفه ما این است که این حقوق اعطا شده توسط دولت شوروی به طور کامل تحقق یابد.

در نتیجه 10 سال کار خلاق سوسیالیستی در تورکمنستان در زمینه رهایی واقعی زن تورکمن ما چه کردیم؟

می توانیم ده ها دستاورد در این زمینه را با رضایت بشماریم؛ به ذکر چند مثال بسنده می شود. مثلاً مهریه (خرید و فروش زن)، تعدد زوجات، ازدواج در سنین پایین، نابرابری در حق زمین و آب از بین رفته است. در جریان اصلاحات آب و زمین، زنان به طور مساوی با مردان از زمین و آب برخوردار شدند؛ زنان به طور گسترده در مؤسسات آموزشی، مدارس، مدارس فنی، دانشگاه ها مشارکت داشتند؛ در ارتباط با معرفی آموزش همگانی، همه دختران در سن مدرسه در کلاسهای درس حضور داشته مشغول تحصیل، تحقیق و مطالعه هستند. در اوایل 1931/32، از 103436 دانش آموز در مدارس، 43.4 درصد دختر بودند. ما هزاران کارگر در کارخانجات ابریشم بافی و نساجی، ده ها و صدها زن تورکمن در پست های رهبری در مزارع جمعی، هزاران سرکارگر، صدها معلم، پیراپزشک و ماما، صدها کارگر دولتی و اقتصادی، هزاران نفر در شوراها، سندیکاها، کمیته اجرایی مرکزی، حزب و کومسومول فعال هستند.

همه اینها نشان می دهد که در طول این 10 سال، زن تورکمن با قاطعیت در مسیر رهایی واقعی قدم گذاشته است. یک برده سابق-امروز دوش به دوش مردان برای سوسیالیسم مبارزه می کند. آنچه سابق به بیگ ها فروخته شده، امروزه یک زن تورکمن در صف اول کشاورزان دسته جمعی برای برنامه رشد کشاورزی می جنگد. زن سابق بی سواد، ستمدیده، بی‌حقوق کارگر تورکمن در صفوف حزب لنینیستی برای آزادی بشریت زحمتکش از یوغ امپریالیسم مبارزه می‌کند. در این جبهه، البته هنوز تعصبات اندکی در روستاهای تورکمن وجود دارد که سازمان های حزبی تورکمنستان باید با آن به مبارزه‌ای پر انرژی و بی وقفه ادامه دهند.» (از سخنرانی یولداش حالمئرات صأحتمئرادوف بمناسبت دهمین سالگرد تأسیس جمهوری سوسیالیستی تورکمنستان. 1934)

بهنگام پیروزی انقلاب اکتبر زنان ترکمن همدوش مردان در کمیته‌های انقلابی شرکت کردند در پیکار علیه بیسوادی زنانی مانند انه قوليوا نقش بسزائی ایفا کردند. در دوران جنایات تصفیه خونین استالینی باز هم بودند زنانی که زندگی به خفت و خواری را به زندان و مرگ و تبعید ترجیح دادند نام و خاطره زنانی که در سرمای کشنده سیبری جان باختند تا ابد در یاد ملت تورکمن باقی خواهد ماند. و باز این زنان ترکمن بود که دوشادوش دیگر زنان اتحاد شوروی در نبرد عليه فاشیسم هیتلری با تمام توش و توان خویش پشت جبهه را تقویت بخشیدند.

در دوران برقراری نظام توتالیتر و سرکوب هر نوع صدای اعتراض باز این شیرزن تورکمن آننا سلطان ککیلوا بود که با تمام قوا ظلمی را کــه بــه زنــان روا میشد را افشا میکرد طوری که دستگاه امنیتی و “ک گ ب” بیش از این نتوانست وی را تحمل کند و آنناسلطان توسط رژیم حاکم بر تورکمنستان برهبری غفوروف به سیزده سال اسارت در بیمارستان روانی محکوم گردید و در آنجا در سن ٤١ سالگی جان سپرد. (30.11.1983—30.11.1942)

از راست:  انه قوليووا —آنناسلطان ککیلوا — آی‌گۆل تاجی یووا

و اینک نیز زنان تورکمنستان در صحنه سیاست جهانی با ایجاد سازمانهایی چون سازمان” هلسینکی تورکمن برای حقوق بشر” به مبارزه علیه رژیم دیکتاتوری حاکم بر تورکمنستان میپردازند یاد آی گول تأجی یووا نماینده مجلس تورکمنستان که سال گذشته در غربت چشم از جهان دوخت گرامی باد که از زمره زنان تورکمنستانی بود که علیه رژیم دیکتاتوری علمدار مبارزه بود.

زنان تورکمن ساکن ایران نیز دوشادوش مردان در صحنه سیاسی و اجتماعی نقش بزرگی ایفا کردند و می کنند.

زنان پارتیزان تورکمن—بعداز تبعید دیکتاتور رضاشاه از ایران و برچیده شدن بساط قلدری های رژیم و عمال آن در منطقه برخی از خانواده‌های تورکمن که در آنسوی مرز یعنی در جمهوری تورکمنستان مانده و خواهان پیوستن به خویشاوندان خویش در این سوی مرز یعنی در خاک تورکمن‌صحرا می شدند، مرتبا توسط گردان ژاندارمری، مرزبانی و پادگان گنبد مورد اذیت وآزار قرار می گرفتند و در مواردی بین تورکمنها و دسته های ژاندارم زدوخوردهای مسلحانه رخ می داد. در تاریخ هفتم خردادماه 1329 تورکمنی بنام “کل خان” به همراه خانواده‌های همراه خویش که در روستا ساکن بودند، توسط 18 ژاندارم مورد محاصره قرار می گیرد. کل خان و زنان همراه وی به دستور تسلیم شدن فرمانده ژاندارم‌ها وقعی نمی نهند درنتیجه تیراندازی صورت می گیرد. زنان شیردل تورکمن “اوجان”، “نوربی‌بی” و “حوجه بی‌بی” شجاعانه در سنگر بسوی ژاندارم ها تیراندازی میکنند. در نتیجه تیراندازی این شیرزنان سرجوخه صالحی مقتول و نگهبان بشیر غلامی از دست راست مجروح میگردد. بالاخره روستا به محاصره ژاندارمها در آمده و در نتیجه همکاری کدخدای روستا با ژاندارم ها، کل خان و برادر زاده‌اش مشهدقلی و زنان شیر زنان اوجان، نوربی بی و حوجه بی بی کشته و دو نفر دیگر “خانلی” و “بک گلدی” دستگیر می شوند.

زنان تورکمن در مبارزه علیه غصب زمینهای اراضی شان در سالهای 1340 شجاعانه در مقابل مأمورین ژاندارمری شاه ایستادگی کردند، چندین نفر از آنها کشته و زخمی شدند، خانه هایشان و اموالشان غارت شد ولی لحظه ای دست از مقاومت نکشیدند و باز این خانم دکتر مهین گرگانی بود که نه تنها پزشکی دلسوز برای مردم منطقه بود بلکه توانست در سال ۱۳۵۲ با اخذ کرسی نمایندگی مجلس توانست از این تریبون به مردم خویش خدماتی نمود.

دکتر مهین گرگانی  (1310-1376)

هنوز چندماهی از سقوط رژیم فاشیستی محمدرضا شاه نگذشته بود که رژیم جمهوری اسلامی در فروردین سال ۱۳۵۸ جنگی را بر مردم تورکمن تحمیل کرد که در این نبرد نابرابر بسیاری از مردم بی گناه تورکمن شهید شد. خانم صافار گل خالدزاده و بایرام بی بی ملتی همراه با کودک چند ماه اش قربانی تیر جانیان شدند.

صافارگل خالدزاده — بایرام بی بی ملتی

ولی آیا می توان جلوی قیام یک ملتی را گرفت؟ در سراسر صحرای تورکمن زنان و دختران تورکمن با شجاعت تمام در راهپیمایی‌هایشان از خواسته برحق و ملی ملت خویش دفاع کردند و ندای حق طلبانه خویش را در سراسر ایران زمین گستردند.

و اما بعنوان ختم کلام

ما بعلت دور نگهداشته شدنمان از فرهنگ ملی خویش نتوانستیم آنچنان که شایسته زنان قهرمان ماست یادشان را گرامی بداریم. ما نام فلان مبارز زن را از فلان کشور دور افتاده و یا نام شهدای زن فلان گروه سیاسی را بهتر از شیرزنان خویش می شناختیم و به آنان افتخار کردیم حالا نوبت تجلیل همیشگی از زنان قهرمان خودمان رسیده است. نویسندگان، شاعران و محققان توركمن وظیفه و مسئولیت بزرگی در شناساندن مبارزه زنان ترکمن به ملت خویش دارند و بایستی این وظیفه را آنچنان که شایسته است با تمام توش و توان ایفا نمایند.

بار دیگر فرا رسیدن 8 مارس/ 17 اسفند روز جهانی زن را به تمامی زنان آزاده جهان از هر ملت و فرهنگ و بویژه به زنان تورکمن از صمیم قلب تهنیت گفته و برایشان آرزوی بهروزی و شادکامی و آزادی از یوغ هر نوع ظلم و ستم را خواهانیم.

تهیه و تنظیم: آرنه گلی

مدیر مرکز مطالعات تورکمن

سوئد هشتم مارس 2023 برابر با 17 اسفند 1401

در زیر تصاویر زنانی از تورکمنستان دوره شوروی را نشان می دهیم که هر یک در شکوفا ساختن فرهنگ ملی ملت توركمن نقش بسزایی ایفا کردند:

روز جهانی زنان یک روز بزرگداشت جهانی است که هر ساله در ۸ مارس برای بزرگداشت دستاوردهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و اقتصادی زنان جشن گرفته می‌شود.این روز همچنین یک نقطه کانونی در جنبش حقوق زنان است تا توجهات را به موضوعاتی مانند برابری جنسیتی، حقوق باروری و خشونت و سوء استفاده علیه زنان جلب کند.جنبش جهانی حق رای زنان که در نیوزلند آغاز شده بود، از جنبش‌های کارگری در آمریکای شمالی و اروپا در اوایل قرن بیستم سرچشمه گرفته‌است. ظاهراً نخستین بار «روز زن» توسط حزب سوسیالیست آمریکا در شهر نیویورک در روز ۲۸ فوریه ۱۹۰۹ سازماندهی شد. این کار الهام‌بخش نمایندگان آلمانی در کنفرانس بین‌المللی زنان سوسیالیست در سال ۱۹۱۰ بود تا پیشنهاد تخصیص «روز ویژه زنان» برای هر سال را بدهند، هرچند که آنها تاریخ مشخص برای این روز انتخاب نکردند. سال بعد اولین راهپیمایی و بزرگداشت روز جهانی زنان در سراسر اروپا برگزار شد. پس از اینکه زنان در سال ۱۹۱۷ در روسیه شوروی حق رأی به دست آوردند (آغاز انقلاب فوریه)، روز ۸ مارس به عنوان تعطیلات ملی شناخته شد. متعاقباً آن تاریخ توسط جنبش سوسیالیستی و کشورهای کمونیستی جشن گرفته شد. این روز تا زمان تصویب توسط جنبش جهانی فمینیستی در اواخر دهه ۱۹۶۰ با جنبش‌ها و دولت‌های چپ افراطی در پیوند انگاشته می‌شد. روز جهانی زنان پس از تصویب آن توسط سازمان ملل در سال ۱۹۷۷ به یک جریان اصلی جهانی تبدیل شد.

 

برچسب ها

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن