نحوۀ غصب اراضی آنبار اولوم و تخصیص آن به گارد شاهنشاهی تحت عنوان “شاه مزرعه”
سیاست غصب اراضی تورکمن از طرف اسداله علم که مدتی رئیس بنیاد پهلوی و سپس نخست وزیر و بالاخره وزیر در بار محمد رضاپهلوی بود، اعمال میشد. وی کرارا ” در مجالس و محافل به این نکته اشاره کرده بود. مخصوصا ” نسبت به فروش زمینهای صحرا به غیر بومیها حساس بود و اصرار میورزید. این “نظريه” را کسانی که با او در تماس بودند کرارا ” میگفتند، که منظور از غصب و فروش زمین به متنفذین مملکتی تعقیب چنین سیاستی است. به قول ایشان “ترکمنی که بی زمین می ماند، مجبور بود برای کار به شهرهای دیگر ایران رو آور شود.”
ادامه غارت اراضی تورکمن در جمهوری اسلامی با تغییر نام شاه مزرعه به “مزرعه نمونه ارتش”
مرکز مطالعات تورکمن-این مزرعه در سال ۱۳۴۶ توسط گارد شاهنشاهی در رژیم سابق بسرکردگی افسری بنام سرهنگ کمال و با کمک و راهنمائی عوامل رژیم در آق قالا به تصرف ارتش در آمد. ایجاد سد بر روی رودخانه گرگان و تشنه گذاشتن زمین های دهقانان تورکمن، پرورش دام های نمونه خارجی (گاو و گوسفند) … از اهداف ارتش بود. با سقوط رژیم شاهنشاهی شوراهای دهقانی تورکمن نتوانستند این کمپلکس را مصادره کنند، چرا که پادگان گرگان (لشکر 30 پیاده) از همان اوان انقلاب آنرا به تصرف خویش در آوررد.
بنابه تحقیقات زنده یاد دکتر منصور گرگانی قبل از غصب اراضی انبار اولوم دهقانان شرکت تعاومی ملی خویش را ایجاد کرده بودند. این شرکت از ۲۰۰ سهم ۱۰۰۰۰ ریالی ، جمعا با دو میلیون ریال سرمایه تاسیس شده بود که ۸۰ خانوار در آن سهم داشتند. جمعا” ۱۴۰۰ هکتار زمین در دورویه ، زیر کشت داشت. هر سهم ۷ هکتار زمین در تصرف داشت که خود صاحب سهم آنرا میکاشت و این شرکت کشیدن آب از رودخانه گرگان ، نهرکشی، و تقسیم آب ، و غیره را فراهم میکرد . شرکت با زراعت اشخاص کاری نداشت و هر کسی مسئول نسق خود بود . (مسئله زمین در صحرای ترکمن. ص 48)
بنیانگذاران شاه مزرعه حتی یک نفر دهقان و دامدار تورکمن را استخدام نکرده تماما از مهاجرین زابلی در پروزۀ شاه مزرعه استفاده کردند. هدف اساسی از ایجاد شاه مزرعه گارد شاهنشاهی علاوه بر کسب سود سرشار، ایجاد پتک سرکوب بر سر دهقانان و مردم تورکمن بود که هوای شورش را در سر نپرورانند. هدف دیگر آن پراکنده کردن دهقانان تورکمن بی زمین، آواره کردن آنها در شهرهای مختلف ایران و ایجاد گسس ملی و فرهنگی در میان تورکمنها بود.
سیاست غصب اراضی تورکمن از طرف اسداله علم که مدتی رئیس بنیاد پهلوی و سپس نخست وزیر و بالاخره وزیر در بار محمد رضاپهلوی بود، اعمال میشد. وی کرارا ” در مجالس و محافل به این نکته اشاره کرده بود. مخصوصا ” نسبت به فروش زمینهای صحرا به غیر بومیها حساس بود و اصرار میورزید. این “نظريه” را کسانی که با او در تماس بودند کرارا ” میگفتند، که منظور از غصب و فروش زمین به متنفذین مملکتی تعقیب چنین سیاستی است. به قول ایشان “ترکمنی که بی زمین می ماند، مجبور بود برای کار به شهرهای دیگر ایران رو آور شود.” اسداله علم ، برای اجرای این منظور یکی از غلامان و نوکران خانه‌زاد خود ، موسوم به محمد حسین رهبر را در راس املاک پهلوی گرگان نهاد. و در زمان تصدی او بود ، که املاک پهلوی موفق شد بزرگترین غصب و فروش زمینهای ترکمن را بنماید. (م. گرگانی. مسئله زمین. ص 55)
انبار اولوم 1354
و در این مقطع بود که زمین های اطراف روستای انباراولوم به تصرف گارد شاهنشاهی در آمد.
موقعیت مکانی― شاه مزرعه تورکمن صحرا در۴۴ کیلومتری شمال گرگان تاسیس گردیده است. مساحت مزرعه در حدود ۶۰۰۰ هکتار میباشد که از جنوب به گرگان رود ، از طرف شرق به سد وشمگیر، از غرب به محدوده آق قلعه و از شمال به محدوده زمینهای زراعی نوار مرزی محدود میگردد. درسال ۱۳۴۷ براساس طرحی که بتصویب هیئت عامل برنامه رسید مطالعه تاسیس واحد کشت و صنعت در این اراضی را به مهندسین مشاور گروبر مجارستانی در قالب موافقتنامه مبادله شده بین کشور ایران و كشور سوسیالیستی، مجارستان واگذار گردید. انجام مطالعات که عملا از اواخر سال ۱۳۴۸ آغاز گردیده بود در اواخر سال ۱۳۵۱ وسیله منهدس مشاور مذکور بپایان رسید و گزارش نهایی پس از اصلاحات لازم درتاریخ ۱۳۵۱/۹/۱۸مورد تائید مقامات مسئول دستگاه اجرائی وقت و سپس درتاریخ ۱۳۵۱/۱۲/۲۴ به تائید هیئت عامل برنامه و بودجه رسید و قرار داد لازم مابین گارد و مهندسين مشاور آگروبر مبادله گردید و مقرر شد مهندس مشاور از آغاز سال ۱۳۵۲ (شروع طرح ) تا پایان سال ۱۳۵۹ که عملیات اجرای طرح پایان میپذیرد ضمن تهیه کلیه طرحها و نقشه های مورد نیاز نظارت بر اجرا را نيز بعهده داشته باشد. برای این منظور سازمان برنامه و بود جه مبلغ ۱۵۰ میلیون ریال اعتبار برای سال ۱۳۵۲ این طرح در بودجه کل کشور منظور و تصویب نمود. ازسال ۱۳۵۲ تا تاریخ۱۰/۱۷/ ۱۳۵۸ جمعا” حدود ۱۵۶۰ میلیون ریال برای اجرای فعالیتهای پیش بینی شده و با برآورد ی که مهندسین مشاور آگروبر بعمل آورده‌اند چنانچه مبلغ ۸۵۰ میلیون ریال دیگر باین طرح اختصاص یابد کلیه فعالیتهای پیش بینی شده درطرح بمرحله بهره برداری خواهد رسید.
هزینه های جاری این طرح از محل درآمد حاصل از فروش محصولات تولیدی و کمکهای وامی صندوق تعاون گارد سابق
تامین میگردیده و سود حاصل از طرح به صندوق مذکور واریز میشده است که در پایان هرسال بین افسران و درجه داران گارد تقسیم میشده است.
برای مطالعه کامل این پروزۀ ضدملی کتابچه های علل کوچ زابلی ها به تورکمن صحرا و طرح مزرعه نمونه ارتش که توسط مرکز مطالعات تورکمن به خوانندگان ارائه می شود را مطالعه کنند.
آرنه گلی
پنجم ژوئن 2020
عکس شاخص: فرماندار وقت آق قالا آمانگلدی ضمیر در مراسم شاه مزرعه
