بیاد بردی مراد توماج، اولین صیاد قربانی رژیم ج.اسلامی

هنوز چند ماهی از تشکیل شورای صیادان به منظور تحقق خواسته های صنفی شان نگذشته بود که یورش مافیای خاویار خزر به منظور سرکوبی زحمتکشان دریا شروع شد. در تیرماه 1358 صیادانی که در آشوراده تجمع کرده بودند توسط گارد شیلات مورد آزار و ایذا  قرار گرفتند. سپس به کشتار صیادان انزلی دست زدند تا داغ چشمی برای صیادان تورکمن باشد.

تورکمنصحرا در 20 اردیبهشت 1360 با خبر کشته شدن صیادی بنام بردی مراد توماج از اهالی چافاقلی بیدار شد. این نخستین قربانی صیاد تورکمن در جمهوری اسلامی بود چرا که بعداز آن تابه امروز سلسله جنایات و کشتار وحشیانه صیادان تورکمن توسط حراست دریا و پاسداران آن ادامه دارد.

مرکز مطالعات تورکمن در این رابطه در حال تهیه کتابی از مبارزات صیادان تورکمن می باشد.

بمناسبت بزرگداشت یاد  صیاد زحمتکش بردی مراد توماج در این روزهای بزرگداشت جشن زحمتکشان اعلامیه های:

1- فدائیان خلق اکثریت

2- آرقالار (هواداران چریکهای فدائی)

3- اعلامیه حزب توده ایران را در زیر آوردیم.

• اطلاعیه زیر توسط فعالین تورکمن هوادار “سازمان اکثریت” در تورکمن صحرا منتشر گردید که در نشریه “کار” اکثریت در تاریخ 30/2/1360 چاپ شد:
• “بجای خونریزی و تشنج آفرین به خواستهای صیادان زحمتکش پاسخ دهید!

بی اعتنائی و برخورد غیرمسئولانه مقامات جمهوری اسلامی ایران با صید و مسائل صیادان بار دیگر در بندر ترکمن حادثه ناگواری آفرید و در شرایطی که تشنج و درگیری بنفع امپریالیسم به سرکردگی آمریکا و دوستان رنگارنگ آنست، شهادت یکی از صیادان زحمتکش منطقه به دست پاسداران بندر ترکمن به جو تشنج و ناآرامی در منطقه دامن زد .

مسئله از آنجا آغاز شد که ارباب های حریص و فرصت طلب که قراردادهای رسمی صيد شيلات چندان به نفعشان نیست با استفاده از تنگدستی صیادان زحمتکش و بخصوص بیکاری وسیع جوانان، و وسائل ماهیگیری دراختیار این دسته از جوانان می گذارند و وادارشان می سازند درازای درآمد ناچیزی در فصل تخم ریزی ماهی ها و ممنوعیت صید بطور قاچاق به صید ماهی بپردازند تا پول هنگفتی بجيب اربابان سرازیر گردد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بندرترکمن که موضع گیری های غیر اصولی آن بارها دامنه تشنج در منطقه را گسترش داده است این بار هم به جای برخورد مسئولانه و از ریشه با صید و مسئله صيادان، بجای بازداشت اربابان و مقابله با فرصت طلبی و مهار منفعت طلبی آنان با حرکات ماجراجویانه و اقدام به تیراندازی های بی مورد موجب شهادت یکی از صیادان زحمتکش روستای “چافاقلى” بنام “بردی مراد توماج” شد.

قابل ذکر است که چندی پیش نیز اوباشان زیر پوشش حزب الله و با حمایت فعال پاسداران به نمایشگاههای ضدامپریالیست هواران سازمان ما در بندر ترکمن یورش آوردند و باعث متشنج شدن جو شهر شدند که با اعتراض مردم و هیات های 7 نفره واگذاری زمین و جهاد سازندگی بندر ترکمن روبرو شد.

اکنون بیش از هرزمانی ضروری است که مسئولین جمهوری اسلامی واقع بینانه حرکت کرده با فعالیت و عملکرد های خوب مانع تشنج آفرینی سپاه پاسداران در ترکمن صحرا شده، برای حل واقع بینانه مسائل و مشکلات صیادان اقدامی جدی و مسئولانه بعمل آورند.

از جمله خواست برحق صیادان این است که در فصل تخم ریزی ماهی ها و ایام بیکاری، شرکت شیلات برای آنان شغل ایجاد کرده، از وجود صیادان در امر بافتن تور و تعمیر آلات و ابزار صید استفاده کند.

هواداران اکثریت- ترکمن صحرا-    20/2/60

2- آرقالار

      تراکت آرقالار بمناسبت کشته شدن صیاد زحمتکش بردیمراد توماج

«صیاد زحمتکش و مبارزی که تا دیروز به همراه زحمتکشان دیگر زیر شکنجه سروان حامد این مزدور آمریکائی رژیم سرمایه داری شاه بود و امروز… در بامداد خونین هفدهم اردیبهشت در ساحل آبهای روستای “چافاقلی” بدست مزدوران امپریالیزیم و پاسداران سرمایه بشهادت رسید.

گرامی باد یادش، زنده باد راهش

آرقالار- طرفدار چریکهای فدائی خلق ایران. بندرترکمن.    23/2/1360

3- حزب توده ایران:

با تشکیل تعاونیهای صید ماهی و توزیع ماهی بوسیله فروشگاههای شیلات مشکل صیادان بندرترکمن را حل کنید!

• یکی از صیادان بندرترکمن، هنگام صید ماهی، بضرب گلوله کشته شد

روز پنجشنبه ۱۷/2/1360 سه نفر از پاسداران بندر ترکمن در حین ماموریت با قایق موتوری، به ۳ صیاد برخوردند. صیادان، که در فصل ممنوعیت صید (بدلیل فصل تخم ریزی ماهیها) مشغول صید ماهی بودند، با دیدن پاسداران در صدد فرار بر آمدند. متاسفانه در این هنگام بطرف آنها شليك شد و در نتیجه یکی از صیادان بنام «بردی مراد توماج» مورد اصابت گلوله قرار گرفت و در بیمارستان جان سپرد.

این واقعه خوراك تبلیغاتی به ضدانقلابیون، مائوئیستهای امریکائی و گروههای چپ رو منحرف جهت تبلیغ علیه نهادهای انقلابی داده است.

در رژیم ضدمردمی گذشته، صیادان بطرق گوناگون استثمار می شدند. سرمایه داران معدودی با در اختیار داشتن وسایل صید، صیادان را به کار وادار و حاصل دسترنج آنان را بطور ظالمانه تقسیم می کردند به این ترتیب که نیمی از حاصل کار صیادان، بوسیله صاحب وسیله کار غصب میشد و نیم دیگر بین چهل تا پنجاه صیاد تقسیم می گردید.

گروهی از صیادان، بنام صیادان پیمانی، مستقیما از طرف شیلات سابق استثمار میشدند. بقیه آنها هم بدلیل عدم امکان کار در منطقه و زیر فشار زندگی، با خرید وسایل صید به قیمت گزاف از سودجویان بازار، علیرغم خطرات موجود، بعنوان تنها ممر درآمد، به دریا روی می آوردند. بطور کلی صیادان از همه امکانات اولیه زندگی، از جمله بهداشت و هر گونه مزایا محروم بودند و از طرف مزدوران رژیم گذشته ستم می دیدند و شکنجه می شدند.

با پیروزی انقلاب، این زحمتکشان انتظار داشتند و دارند که دست سودجویان و روسای طاغوتی شیلات کوتاه شود. دولت موقت با اعلام آزاد بودن صید ماهی از دریا، امکانات بیشتری برای سودجوئی سرمایه داران از دریا و استثمار صیادان فراهم کرد. و پس از چندی مقامات مسئول بفکر جلوگیری از صید بی رویه ماهی افتادند و اقداماتی در این زمینه انجام دادند.

بدیهی است که بدون برنامه ریزی صحیح در مورد صید ماهی، و تنها با اعلام ممنوعیت ماهیگیری در دریا، نمی توان مشکل صید ماهی و صیادان منطقه را حل کرد. ولی متاسفانه هنوز در این مورد، از طرف مسئولین راه حل اساسی برای پایان دادن به نابسامانی صید ماهی در منطقه ارائه نشده است.

برای رفع این مشکل، رعایت موارد زیرین می تواند تا حدودی چاره ساز باشد:

١- تعاونیهای صید ماهی باشرکت صیادان تشکیل شود و از این طريق وسایل صید در اختیار آنها قرار گیرد؛

٢- ماهیهای صید شده توسط صیادان، با قیمت عادلانه خریداری و از طریق فروشگاههای شیلات، به مردم عرضه شود.

3- با اقدام هرچه سریعتر در این مورد و کوتاه کردن دست سود جویان و واسطه ها، گام موثری بنفع زحمتکشان منطقه برداشته خواهدشد.

نامه مردم. ارگان مرکزی حزب توده ایران. 26 اردیبهشت 1360

بخشی از مبارزات صیادان تورکمن

هشدار صیادان به دولت

در اعلامیه ای که از طرف سندیکاهای صیادان مناطق بندر ترکمن و کمیش دپه انتشاریافته آمده است:

“از تیر ماه گذشته ژاندارمری بندر ترکمن و شیلات آشوراده مبارزه با صیادان حاشيه نشین دریای خزر را مانند سابق از سر گرفتند. ما تراكمه ساحل نشین که زمینهای زراعتی مان را رژیم سابق بزور از دستان ما گرفته است، هیچ منبع معاشی غير از دریا نداریم. آیا ما باز هم باید با ماموران مسلح ژاندارمری روبرو باشیم؟ ما قبول داریم که دریا به همه ملت ایران تعلق دارد ولی شرایط و محل زندگانی ما طوری است که منبع برای غیر از دریا نمی توانیم داشته باشیم. ما از دولت و مسئولان امر سوال می کنیم ما ساحل نشینان از چه طریقی باید شکم خود و زن و بچه هایمان را سیر کنیم؟ ما تابع آن برنامه دولتی هستیم که بتواند حداقل زندگی ما را تأمین کند و در قبال آن سندیکای ما صیادان تعهد می نماید که جلوگیری از صید بی رویه در فصل تخم ریزی را بعهده بگیرد.

در قسمت دیگری از این اعلامیه صیادان نوشته اند:

ما مصرانه خواهان انحلال گارد شیلات و پرداخت هزینه حفاظت از دریا به صیادان ساحلی هر منطقه می باشیم. ما جهت مذاکره با مقامهای ذیصلاح دولتی (شیلات استانداری، ژاندارمری) آماده ایم اما دیگر حتی در صورت اتخاذ روشهای سابق و توسل به زور حاضر نیستیم عقب نشینی کرده و از گرسنگی تلف شویم

۴ مرداد ۱۳۵۸

تشکیل شورای صیادان آزاد

چافاقلی – کمیش دفه – ۱۹5 نفر از صیادان آزاد روستای چافاقلی جهت تشکیل شورا و انتخاب نمایندگان خود اجتماعی در روستا تشکیل دادند.

پس از سخنرانی در مورد اوضاع گذشته و حال جامعه و اوضاع صیادان، توسط نماینده کانون فرهنگی و سیاسی خلق ترکمن – کمیش دفه و چندتن از صیادان پس از بحث و گفتگوی زیاد بین صیادان سرانجام هفت نفر به اسامی:

۱۔ ملامحمدبردی قزل ۲- نفس کمی ۳- صالح آخوند پور 4۔ صفرقلی کمی 5-حالت آخوند خونث 6۔ آنه مراد ریاحی ۷- خوجم سید دوجی

بعنوان نمایندگان شورای صیادان آزاد چافاقلی انتخاب شدند که ۵ نفر اول اعضاء اصلی و ۲ نفر اعضاء علی البدل می باشند.

15 مرداد ۱۳۵۸

تهیه و تنظیم:

آ.گلی

مرکز مطالعات تورکمن

سوئد. ششم مه 2023 برابر با 16 اردیبهشت 1402